Inleiding
Een branderig gevoel bij het plassen, constant naar het toilet moeten en pijn in de onderbuik – het zijn typische symptomen van een blaasontsteking. Veel mensen verwachten in zo’n geval direct antibiotica voorgeschreven te krijgen van de huisarts. Toch komt het regelmatig voor dat dit niet gebeurt. Waarom besluit een huisarts soms om géén antibiotica voor te schrijven bij een blaasontsteking? In dit artikel leggen we uit waarom dit medische beleid steeds vaker wordt toegepast.
Wat is een blaasontsteking precies?
Een blaasontsteking, ook wel cystitis genoemd, is een infectie van de blaas die meestal veroorzaakt wordt door bacteriën. Vrouwen hebben hier vaker last van dan mannen, vanwege de kortere urinebuis. Niet iedere blaasontsteking vereist echter een behandeling met antibiotica. In sommige gevallen gaat de ontsteking vanzelf over, zeker als het om een milde infectie gaat zonder complicaties.
Redenen waarom een huisarts geen antibiotica voorschrijft
Zelflimiterende infecties
Blaasontstekingen kunnen in veel gevallen vanzelf overgaan. Vooral bij gezonde vrouwen zonder andere medische problemen, kan een huisarts adviseren om het lichaam eerst zelf de kans te geven om de infectie te bestrijden. Vaak verdwijnen de klachten binnen een paar dagen, zeker met voldoende rust, hydratatie en pijnstilling.
Antibioticaresistentie
Een belangrijke reden waarom artsen terughoudend zijn met het voorschrijven van antibiotica, is het groeiende probleem van antibioticaresistentie. Door overmatig of onnodig gebruik van antibiotica worden bacteriën steeds resistenter. Wanneer antibiotica uiteindelijk écht nodig zijn, kunnen ze dan minder goed of helemaal niet meer werken. Huisartsen volgen daarom strikt de richtlijnen om onnodige antibiotische behandelingen te vermijden.
Diagnose onzekerheid
Niet alle plasklachten zijn het gevolg van een bacteriële blaasontsteking. Irritatie door andere oorzaken zoals seksueel contact, bepaalde producten of zelfs stress, kan soortgelijke klachten geven. Als de huisarts vermoedt dat er geen sprake is van een bacteriële infectie, zal hij of zij eerst verder onderzoek doen of juist afwachtend beleid voorstellen zonder antibiotica.
Wanneer wordt er wél antibiotica voorgeschreven?
In sommige gevallen kiest de huisarts er alsnog voor om antibiotica voor te schrijven, bijvoorbeeld wanneer de klachten ernstig zijn, langdurig aanhouden of als er sprake is van risicofactoren zoals zwangerschap, diabetes of een verminderde weerstand. Ook als de patiënt meerdere keren per jaar blaasontstekingen heeft, kan een andere aanpak nodig zijn.
Wat kun je zelf doen bij een blaasontsteking?
Er zijn manieren om de klachten van een blaasontsteking te verlichten. Veel water drinken helpt om de blaas goed door te spoelen. Ook kunnen pijnstillers zoals paracetamol de symptomen verlichten. Cranberryproducten worden soms genoemd, maar het effect hiervan is niet wetenschappelijk aangetoond. Houd contact met je huisarts als de klachten verergeren of langer dan een paar dagen aanhouden.
Conclusie
Dat een huisarts geen antibiotica voorschrijft bij een blaasontsteking, betekent niet dat je klachten niet serieus worden genomen. Het is een weloverwogen beslissing op basis van medische richtlijnen en wetenschappelijk onderzoek. Door het selectief en verantwoord inzetten van antibiotica proberen huisartsen bij te dragen aan de langdurige werkzaamheid van antibiotica, ook voor de toekomst.
