Waarom verwarren we vaak als en dan?
In de Nederlandse taal worden de woorden als en dan regelmatig door elkaar gehaald. Dit kan leiden tot grammaticale fouten die zelfs door moedertaalsprekers gemaakt worden. Het verschil tussen deze twee lijkt op het eerste gezicht subtiel, maar met een beetje taalvaardigheid kun je ze correct gebruiken.
De regels: wanneer gebruik je als en wanneer dan?
Gebruik van als
Het woord als wordt gebruikt bij vergelijkingen waarbij sprake is van gelijkheid of een gelijke hoeveelheid. Dit betekent dat je als toepast wanneer twee dingen hetzelfde zijn. Een voorbeeld:
"Jij bent net zo groot als ik."
Hier wordt de gelijkheid in de grootte van twee personen benadrukt.
Gebruik van dan
Dan gebruik je wanneer er sprake is van een vergelijking waarbij een verschil wordt aangeduid. In dit geval is er meestal sprake van iets dat groter, beter of zwaarder is dan iets anders. Een voorbeeld:
"Zij is ouder dan haar zus."
Deze zin benadrukt het verschil tussen de leeftijden van twee personen.
Veelvoorkomende fouten met als en dan
Waarom maakt men deze fouten?
De verwarring ontstaat vaak omdat beide woorden in vergelijkende zinnen voorkomen. In sommige dialecten en spreektaal wordt incorrect gebruik van als en dan bovendien geaccepteerd, wat de verwarring in het standaard Nederlands vergroot.
Een voorbeeld van een foutieve zin is:
"Hij is groter als zijn broer."
De correcte zin hier is: "Hij is groter dan zijn broer."
Een eenvoudige tip om de juiste keuze te maken
Een handige vuistregel is om te bepalen of er sprake is van gelijkheid of verschil. Wanneer er een gelijke situatie wordt geschetst, gebruik je als. Wanneer er een verschil wordt aangegeven, gebruik je dan. Probeer ook te letten op de context van de vergelijking in de zin, want dit kan je extra houvast bieden.
Oefening baart kunst
Wil je zeker weten dat je nooit meer twijfelt over het gebruik van als en dan? Probeer dan regelmatig zinnen te formuleren om de verschillen te oefenen. Door herhaling en observatie zal dit steeds sneller vanzelf gaan.
